کودکان بهانه گیر
به طور کلی میتوان گفت بهانهگیری یکی از بحث بر انگیزترین قسمت زندگی هر پدر و مادری است. شاید باورش برایتان سخت باشد اما قسمت مهمی از سلامت روحی و روانی فرزندان شما همان کج خلقیها یا ناسازگاری های کودکتان است
هنگامی که کودک لبخند بر لب دارد پدر مادر احساس میکنند حال کودکشان خوب است و خیالشان راحت میشود و فکر میکنند پدر مادر خیلی خوبی هستند ولی هنگامی که کودکشان بد خلقی میکند جیغ و داد راه میاندازد ، والدین آشفته میشوند و خیال میکنند که کودکشان مشکلی دارد که اینگونه رفتار میکند
ولی این باور غلط است و وقتی کودک شما بهانه میگیرد نشانه سلامت روحی روانی کودک شما است و شما باید بیاموزید در مواقعی که کودکتان بهانه میگیرد آرامش خود را حفظ کنید و خونسرد باشید
دلیل بد نبودن بهانه گیری کودکان:
- بروز دادن بهتر از سرکوب کردن است
هنگامی که گریه میکنیم باعث میشود استرس از بدنمان خارج شود به این دلیل که اشک دارای کورتیزول یا همان هورمون استرس است همچنین ثابت شده است که اشک باعث میشود فشار خونتان پایین بیاید و باعث بهتر شدن سلامت هیجانی میشود
اگر دقت کنید میبینید کودک در آستانهی بهانهگیری حال و شرایط خوبی ندارد؛ عصبی و خشمگین است و صورت کودکتان سرخ شده و بسیار کلافه است. ولی دقت که کنید میبینید آرام که شد و عصبانیتش خوابید، حال کودکتان خیلی بهتر از قبل میشود
زمانی که کودکتان شروع میکند به بهانهگیری اجازه دهید دادو بیدادشان را بکنند، بدون اینکه این پروسه را بهم بزنید، تا کودکتان بتواند احساسات نا آرامی را که دارد به پایان برساند، کودکتان با گریه و فریاد زدن آسیبی نمیبیند بلکه با این کار از آسیب دیدن او جلوگیری میشود - جیغ و داد کردن به کودک کمک میکند یاد بگیرد
من یک برادرزادهی 5 ساله دارم، یک روز دیدم که او در حال ساختن چیزی با الگو است، بعد از چند دقیقه دیدم که او برای اینکه نتوانست آن را تکمیل کند شروع کرد به داد و فریاد کردن جالب اینجاست که بعد از اینکه آرام شد نشست و ساخت الگویی را که میخواست تمام کرد. خیلی وقتها مثل این دیدم که او آشفته شده و ناتوانی خودش را بروز میدهد، در واقع ذهن کودک با این کار آرام میگردد و پاکسازی میشود و چیز جدیدی یاد میگیرد. یاد گرفتن خیلی برای بچهها مهم است. و کودک باید تمرکز کافی داشته باشد تا بتواند اینکار را انجام دهد، معمولا مشکلات هیجانی جلوی پیشرفت کودک را میگیرد روانشناسان میگویند برای اینکه کودک بتواند هر چیزی را به خوبی متوجه شود و یاد بگیرد، باید خوشحال و آسوده باشد و ابراز ناراحتی بخشی از این پروسه است که باعث میشود کودک به آرامش برسد و حالش خوب شود. - میتواند بهتر بخوابد
والدین فکر میکنند بهترین کار در برابر ناسازگاری و بهانه گیری کودکان دوری کردن از آن است و به همین دلیل مشکلات خواب به جود می آیند چون با اینکار آنها احساسات کودک سرکوب میشود و وقتی کودک میخواهد بخوابد و مغز او در حال استراحت است این احساسات قلیان میکند. بچه ها هم درست مثل بزرگترها دچار بی خوابی میشوند چون استرس دارند و سعی میکنند چیزی را که برایشان اتفاق افتاده پردازش کنند. در مواقعی که کودکتان بهانهگیری میکند اجازه دهید تا انتهایش پیش بروند تا هیجانشان کم و آرام شوند و خواب شبانهی بهتری داشته باشند - شما «نه» گفتهاید و این چیز خوبی است
خیلی وقتها پیش می آید که کودکان وقتی از والدین خود نه میشنوند نمیتوانند نه را بپذیرند و شروع میکنند به ناسازگاری و داد و فریاد کردن که از نظر روانشناسی این خوب است که والدین محدودیت هایی را برای کودکانشان قرار میدهند و با اینکار کودکان یاد میگیرند چه چیزهایی قابل قبول و چه چیزهایی غیر قابل قبول هستند .گاهی والدین از نه گفتن به فرزندشان خودداری میکنند بخاطر اینکه دوست ندارند لجبازی و بهانه گیری کودک را ببینند، اما باید بدانیم ما میتوانیم همزمان با قاطعیت و جدی بودن محدودیتها را به کودکمان نشان دهیم و همچنان به او محبت کرده و عشق بورزیم. نه گفتن یعنی شما از شلوغی و داد و فریاد نمیترسید و به عنوان والدین، عوارض جانبی هر هیجانی را میپذیرید. - کودکتان برای ابراز احساسات خود احساس امنیت میکند
اصولا کودکان برای اعتراض، بهانهگیری و ناسازگاری میکنند، حتی اگر همیشه اینطور نباشد! در بیشتر مواقع، کودکان برای فریب دادن ما و بدست آوردن چیزی که میخواستند این کار را نمیکنند اصولا کودک نه را که از شما شنیده میپذیرد و دلیل بهانهگیری هایش ابراز احساساتش است. شما میتوانید همچنان قاطع روی «نه»ای که گفتهاید بایستید و با ناراحتی و دلخوری او همدردی کنید. ناراحتی کودکتان برای خراب شدن اسباب بازی یا هر اتفاق دیگر نیست فقط یک بهانه است، و عشق و ارتباط همان چیزی است که واقعا به آن نیاز دارد. - ناسازگاریهای کودک باعث نزدیکتر شدن او به شما میشود!
قبول کردن همچین چیزی برایتان سخت است اما منتظر بمانید و تماشا کنید. شاید به نظر نرسد که کودک عصبانی شما تحسینتان میکند اما این کار را میکند. بگذارید آرام شود، سعی نکنید جلوی او را بگیرید یا اصلاحش کنید. زیاد حرف نزنید اما چند کلمهي مهربانانه و اطمینان بخش به او بگویید و او را در آغوش بکشید. کودک خردسال شما به شما نیاز دارد و محبتتان را میپذیرد و بعد از آن با شما احساس صمیمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. - بد خلقی کودک در بلند مدت باعث میشود رفتارش درست شود
گاهی هیجانات بچهها بصورتهای دیگری نیز ظاهر میشود مثلا تهاجم، امتناع از انجام کارهای سادهای چون مسواک زدن، لباس پوشیدن و ... اینها همه علائم طبیعی هستند که نشان میدهند کودک شما با هیجاناتش درگیر است. قیل و قالها و گریهها و بهانه جوییها به فرزند خرسالتان کمک میکنند احساسات خود را که مانع دوستی طبیعی با خودش میشوند تخلیه کند. - به کودکتان اجازه دهید در خانه فریاد بزند که در بیرون از خانه آرام تر برخورد کند
هنگامی که کودک متوجه میشود میتواند تمام هیجانات و خشم خود را در خانه بروز بدهد، معمولا انتخاب میکند که ناراحتیهایش را در همین خانه ابراز کند چون تجربه کرده که کاملا به او گوش میدهید و مانعش نمیشوید. هر چه بیشتر از کودک نوپایتان بخواهید که مسائل را بین خودتان نگه دارد، احتمال اینکه جیغ و دادهایش را به بیرون از خانه و میان جمع بکشد کمتر خواهد شد. هر چه بیشتر برای گوش دادن به احساسات ناراحت کنندهی فرزند خود در خانه گوش دهید، احساسات منفی کمتری را با خود حمل خواهد کرد و در هر شرایطی آنها را تخلیه نمیکند. - کودکان کاری را انجام میدهند که بزرگترها برایشان سخت است
هر چه کودک شما بزرگتر شود، کمتر گریه و داد و بیداد خواهد کرد، چون کم کم رشد میکند و یاد میگیرد چطور هیجانات خود را کنترل کند. او یاد میگیرد که برای جور بودن با جامعهای که چندان پذیرای طوفانهای هیجانی نیست باید خودش را تنظیم کند. ما بزرگترها نیز وقتی عصبانی میشویم یا استرس میگیریم به گریه کردن نیاز داریم. برای بزرگسالان و مخصوصا مردها گریه کردن سخت است و به راحتی نمیتوانیم آنقدر احساس راحتی و اطمینان کنیم که به احساساتمان اجازهی بروز بدهیم. پس کودک را آزاد بگذارید که هر جور دلش خواست احساساتش را تخلیه کند - اتفاقهایی که پیش میآید برای شما هم خوب است!
وقتی برای ناسازگاریهای کودکمان آماده و پذیرا باشیم، احساسات بزرگی در خود ما نیز برانگیخته میشود. ممکن است وقتی بچه بودیم پدر و مادرمان به گریهها و داد و فریادهایمان با حس همدلی گوش نمیدادند. ناراحتی و بیقراری فرزند کوچکمان میتواند خاطراتی را به ذهنمان بیاورد که چگونه با ما رفتار میشد، خاطراتی که حتی شاید تا این زمان یک بار هم به یاد نیاورده بودیم. پدر و مادر بودن، راهی برای التیام چالشهای هیجانی خودمان نیز هست چون فرصتی پیدا میکنیم تا به درون خودمان نیز گوش دهیم.
بعد از این جنجالها با کودکتان، وقتی برای مراقبت و نوازش خود در نظر بگیرید؛ با یک دوست درد دل کنید، چیزی پیدا کنید و به آن از ته دل بخندید، شاید هم بهتر باشد یک دل سیر گریه کنید. حفظ خونسردی نیاز به تمرین دارد اما وقتی به این مهارت دست پیدا کنیم، ناخودآگاه مغزمان را برنامه ریزی میکنیم تا پدر یا مادری آرامتر و صلحجوتر باشیم.