تربیت کودکانی خوشبین:
«خوشبینی باوری است که انسان را به سمت موفقیت میکشاند. انسان بدون امید و اعتماد به نفس درهیچ کاری موفق نمیشود!» این جمله کوتاه کافی است تا به اهمیت و ارزش خوشبینی در زندگی هر فردی پی ببرید. بر اساس تحقیقات افرادی که خوشبین هستند طول عمربیشتر و استرس کمتری نسبت به سایر افراد دارند، با توجه به این گفتهها شما نیز سعی کنید خوشبینی و مثبت اندیشی را از کودکی در ذهن کودکانتان افزایش دهید.
فواید خوش بین بودن در زندگی افراد:
اگر فکر ما همیشه مثبت باشد, در درون همیشه احساس آرامش داریم. همیشه که قرار نیست همه چیز بد باشد. پس بدبینی را کنار بگذاریم. همیشه وضع خوشبینها در زمینههای گوناگون بهتر از بدبینها است. آنها در پیشبینیهای شغلی بهتر از بدبینها هستند، وضع سلامتیشان اغلب خوب است. همچنین افراد خوشبین در انتخابهای شغلی نیز بهتر از بدبینها عمل میکنند. در واقع بدبینی یک عامل ریشهدار است، اما تحقیقات نشان میدهد که میتوان آن را تغییر داد. هسته اصلی بدبینی، درماندگی است. در واقع درماندگی مرحلهای است که در آن افراد میپندارند که انتخابهایشان تأثیری بر آنچه برایشان روی میدهد، ندارد. بسیاری از چیزها در زندگی، خارج از کنترل ما هستند مانند رنگ چشم، قد و… اما کارهای زیادی را هم تحت کنترل خویش داریم. شیوهای که با آن با دنیا کنار میآییم، ممکن است این کنترل را کم یا زیاد کند. این اندیشههایمان نیستند که به رویدادها واکنش نشان میدهند، آنها خود رویدادها را تعیین میکنند. فکر اینکه «کاری از دستم بر نمیآید» ما را از عمل کردن باز میدارد. وقتی احساس درماندگی بر ما تسلط مییابد، کنترل به دست نیروهای دیگر میافتد. پژوهشهای زیادی نشان میدهد که اگر بدبین باشیم،شکستها را مشکل خود میدانیم و براحتی دچار افسردگی خواهیم شد. از ظرفیتهایمان غافل میمانیم و از نظر جسمی زود بیمار میشویم.
عواملی که میتوانند به خوشبین شدن یک کودک کمک کند:
-
سبک تبیین:
سبک تبیین به این معنا است که به کودکان بیاموزیم که برای تجزیه و تحلیل اتفاقات و مسائل روزمره ای که در اطرافشان رخ میدهد، از چه راهها و روشهایی استفاده کنند. توجه داشته باشید که نحوه نگرش و نگریستن به دنیای اطراف را در بسیاری از موارد، پدر و مادر به کودکان میآموزند و این آموزش و تاثیر آن در اغلب موارد به طور نامحسوس و تدریجی اتفاق میافتد. اما این عامل در شکلگیری شخصیتی شاد و خوشبینانه موثر است. اینکه بچهها بتوانند به افراد دیگر و به شرایط موجود، معنا و مفهوم مطلوب و خوشایندی بدهند، بسیار خوب است.
-
مثبت اندیشی:
مثبت اندیشی است. مثبت اندیشی مسئلهای مهم است که در کودکی و بزرگسالی افراد، نقش مهمی را در زندگی آنها، ایفا میکند. برای مثبت اندیشیدن، شرایطی لازم است که باید برای کودکان فراهم شود. مثبت اندیشی را میتوان با ممارست و تمرین در کودکان، تقویت کرد. والدین باید دقت داشته باشند که همواره درباره مسائل مختلف، مثبت فکر کنند و تفکرات مثبت را به زبان آورند و در حضور کودکان، بیان کنند. مثلا اگر کودکی در بازی با کودک دیگر دچار اختلاف شد، والدین در این شرایط باید به گونهای با کودک برخورد کنند که اوضاع را بسیار خوب و بدون مشکل برای او ترسیم کنند و تنش ایجاد شده را برای کودک، مسئلهای بی اهمیت جلوه دهند و این میتواند روشی برای آموزش مثبت اندیشی به کودکان باشد. در نظر داشته باشید که تقویت روحیه مثبت اندیشی در کودکان نباید آنها را از واقع گرایی دور کند و این دو مقوله با یکدیگر تفاوتهایی دارند.
-
تسلط و چیرگی:
برای کودکانی که والدینشان دوست دارند افرادی شاد و خوشبین باشند، لازم است که در دوران کودکی، احساس تسلط و چیرگی را تجربه کنند. تسلط و چیرگی در نحوه بازیهایی که کودک انجام میدهد، بسیار مهم است. تسلط و چیرگی عاملی است که در نحوه برخورد بچهها با اسباب بازیهایشان، قابل بررسی است. اصولا اسباب بازیهایی که کودکان میتوانند در انها تغییر ایجاد کنند و آنها را دوباره بسازند، اسباب بازیهایی هستند که احساس تسلط را در کودک ایجاد میکنند و این احساس بر ایجاد فعالیت ذهنی و جسمی بیشتری در کودک تاثیرگذار است و او را از احساس انفعال و غمگینی دور میکند. باید به کودکان فرصتی بدهیم تا حق انتخاب داشته باشند. فرصتی برای بیان خواستهها و نیازهایشان و اینکه دوست دارند چه چیزی بخورند و چه کاری انجام دهند. همه اینها احساس تسلط را در کودکان ایجاد می کنند.
فواید بازی برای افزایش خودبینی:
تأکید ما بر آموزش خوشبینی به کودکان از طریق بازی است از آن جهت که بازی میتواند تأثیرات به سزایی را بر ضمیر ناخودآگاه کودک گذاشته و پس از مدتی به عادت تبدیل گردد؛ بازیهای زیادی در این زمینه وجود دارد اما آنچه که مهم است میزان تأثیرگذاری و نتایج آن است، هر بازی که توسط کودک ساخته شود مهم این است که بعد از خراب شدن اشکال ساخته شده یا پازل چیده شده به کودک یادآوری کنیم که میتواند دوباره آن را بسازد و چیزی را از دست نداده است، البته این شکل کلاسیک آموزش خوشبینی به کودک است اما شیوههای نوین، بازیهایی داستان گونه را پیشنهاد میکند که والدین و مربیان مهد کودکها میتوانند با فراگیری آن ساختار خوشبینی را در قالب این بازیها به کودکان آموزش دهند.
کودکان همانطور که بدبینی را میآموزند، میتوانند خوشبینی را نیز بیاموزند. در پایان باید گفت دو راهکار اصلی برای مبارزه با بدبینی وجود دارد: راهکار اول این است که وقتی متوجه بدبینی خود شدید، روی آن تمرکز نکنید و سعی کنید در همان موقع ذهنتان را به سمت دیگری بکشانید و به چیز دیگری فکر کنید مثلاً میتوانید به افکار بدبینانه و منفی خود فرمان ایست بدهید. یا میتوانید حواس خود را منحرف کنید و به موضوع دیگری بیندیشید.اما راهکار دوم این است که باورهای غلط و نامعقول خود را زیر سؤال ببرید. اگر این کار بدرستی انجام شود احتمال بازگشتن یک باور نامعقول به ذهن شما بسیار کم خواهد بود.