چگونه ایدهپردازی را در کودکان افزایش دهیم:
اکثر والدین دوست دارند کودک شان ایدهپرداز باشد و حتی بتواند در بازیهایی که انجام میدهد یا آیندهاش ایده داشته باشد وبتواند ایدههای خود را به سرانجام برساند. یکی از اصلیترین کارهایی که میتواند به خلاقیت و ایدهپردازی کودک کمک کند خواندن کتاب است، البته رفتن به مدرسه، کلاسهای آموزشی و آموزش مربیان و معلمان هم خیلی در ایدهپردازی کودکان نقش دارند ولی نقش اصلی را در این زمینه پدر مادر دارند
یکی از ویژگیهایی که امروزه به آن پرداخته میشود ایدهپردازی است. تمام کارها و برنامههایی که افراد دارند از برنامههای شخصی و خانوادگی گرفته تا برنامههای اجتماعی برگرفته از ایدههای نخبگان و اندیشمندان است. امروزه کشورهای پیشرفته سعی میکنند برای پیشرفت و بهتر پیش رفتن برنامههایشان برای آیندههای نه چندان دور خود ایدهپردازی کنند. که آن ایدهپردازیها در مراکزی که به آن مراکز «آینده شناسی»میگویند انجام میگیرد. همه شهروندان بهخصوص کودکان باید بتوانند از ایدهپردازی در زندگی شخصی خود استفاده کنند. والدین باید برای آشنایی کودک خود با ایدهپردازی آن را وارد ساختار آموزش و تربیت خانوادگی کنند تا کودک در طی مراحل رشد جسمی خود مراحل رشد فکری و ایدهپردازی را برای زندگی بهتر یاد بگیرد
انواع روشهای مستقیم و غیرمستقیم تقویت ایده پردازی در کودکان:
تقویت غیرمستقیم:
در روش غیر مستقیم والدین باید وقتی در کنار کودکشان هستند مدام راجع به ایدههایشان صحبت کنند. هریک از والدین باید در زمانهای بیکاری خود به تمام زوایای زندگی خود فکر کنند تا بتوانند به ایدههایی که برای زنگیشان مفید است و آنها را به هدفشان میرساند دست یابند؛ و بعد ایدههای خود را در حضور همسر و فرزندانشان بیان کنند و با آنها درباره آن صحبت کنند.
مطاله کتابهای ایدهپردازی:
والدین باید همیشه کتابهایی که مبحث آنها ایدهپردازی است را تهیه کنند و به خانه ببرند و در حضور فرزندانشان بخوانند و حتی میتوانند نکاتی که برای فرزندشان قابل درک است برایش بخوانند؛ و کتاب را در هنگام مطالعه یا بعد از آن دردسترس کودک بگذارند تا حداقل کودک با عنوانهای این کتابها آشنا شود و این مفاهیم در ذهن کودک شکل بگیرد.
تقویت مستقیم:
طرح مسائل جدی برای کودک:
والدین میتوانند مسائل جدی ایجاد کنند، هم مسائلی که به آینده شخصی کودکشان مربوط میشود و هم مسائلی که به کارهای مربوط به اطرافیان(خانواده، مدرسه ،دوستان) است وبرای او مطرح کنند و از کودک بخواهند برایش راهکاری پیدا کند یا نظر خود را راجع به آن موضوع بیان کند. ولی باید بخاطر اینکه کودک را به ایدهپردازی هدایت کنند، میتوانند به کودکشان بگویند راجع به این موضوع احتیاج به فکر و مطالعه بیشتری دارد سعی کنند بیشتر راجع به آن تحقیق و فکر کنند و آن موقع راجع به آن نظر خود را بیان کنند. والدین باید این روش را بارها تکرار کنند تا در ذهن کودکشان جا بیفتد که درباره مسائل زندگی اول باید فکر کنند، سپس ایدهپردازی.
ایدهپردازی را وسوسه کنید
کودکان را وسوسه کنید که نظرات زیاد و متقاوتی را بیان کنند، اما در مقابل میل درونیتان به ارزشگذاری ایدههای فرزندتان مقاومت کنید. سر سفرهی شام میتوانید نظرخواهی کنید که آخر هفتهی آینده دوست دارند چه کار کنند، تشویقشان کنید کاری را بگویند که تا به حال انجام ندادهاند. اشارهای به غیرعملی بودن ایدهای که مطرح میکنند نداشته باشید. همچنین تصمیم نگیرید که کدام ایدهها بهتریناند. تمرکز کار خلاقانه باید روی فرایند آن، یعنی خلق ایدههای تازه باشد نه ارزیابی آنها.
کودکان را تشویق کنید شکست بخورند و اشتباه کنند
درست خواندید، دلیل آن این است که کودکانی که از شکست و قضاوت دیگران میترسند افکار خلاقانهشان را مهار میکنند. اشتباهاتی را که اخیرا انجام دادهاید با کودکانتان درمیان بگذارید تا بدانند اشتباه کردن عادی است. خندیدن به اشتباهات عادتی است که با خود شادی میآورد.
به کودکان آزادی عمل و اختیار بدهید:
برای شکوفا شدن خلاقیت کودکان به آنها آزادی عمل بدهید. کودکان برای اینکه بتوانند به اکتشاف ایدهها و انجام کارهای خلاقانه بپردازند، به آزادی عمل احتیاج دارند. زندگی با ترس اینکه ممکن است نتوانند به دانشگاه خوبی بروند را کنار بگذارید. به عنوان کسی که از دانشگاه خوبی فارغالتحصیل شدهام باید بگویم دانشگاه از من آدم شادتری نساخته است.
دید و بازدیدها را دست کم نگیرید:
خانوادهها میتوانند دید و بازدیدهای خانوادگی را میان کودکانشان به زمانی برای ارائه ایدهها و بررسی آن اختصاص دهند. در این صورت همچنان که این دیدارها باعث نشاط روحی میشود به پرورش اندیشه و بهرهگیری از تواناییهای یکدیگر هم می انجام.
خانهی خود را به ظرف کِشت خلاقیت بدل کنید:
علاوه بر فضایی که به انجام کارهای خلاقانه اختصاص میدهید حال و هوای خانه را نیز باید برای کارهای خلاقانه آماده کنید.
موانع خلاقیت به دو دسته کلی تقسیم می شود: موانع بیرونی و موانع درونی
موانع بیرونی:
-
بزرگسال فرض کردن کودک: باید با کودکان مثل یک کودک رفتار کنیم و انتظاراتمان هم در حد یک کودک باشد
-
محیط خشک خانه: کودکی که نتواند در محیط خانه کودکی کند، هیچ گاه نمی تواند رشد کند و از موانع خلاقیت در کودکان عبور نماید.
-
ناشناس ماندن علایق درونی کودک : کودکان زیادی حتی تا سنین بزرگسالی هم علایق درونی خود را نمی شناسند و همواره بر اساس خواست دیگران زندگی کرده اند
-
نادیده گرفتن تخیلات کودک : تخیلات منشا خلاقیت است و باید به آن اهمیت داده شود
-
انتقاد فراوان:انتقاد بیش از حد، مخرب خلاقیت و از موانع خلاقیت در کودکان است
-
آشنا نبودن والدین با مفهومی به نام خلاقیت
-
تاکید فراوان بر جنسیت کودک
-
ایجاد رقابت شدید بین کودکان:رقابت شدید و ناسالم، کشنده استعدادهای نهفته ی اوست
-
تاکید بیش از حد بر هوش و توانایی کودک
موانع درونی:
-
عدم شناخت خود وعدم اعتماد به نفس: اگر فرد استعدادهای خود را خود را به خوبی نشناسد، احساس می کند که بسیاری از کارهای خلاقانه را نمی تواند انجام دهد.
-
ترس از انگشت نما شدن
-
تمایل به همرنگی با جماعت
-
توجیه عمل به جای توضیح علت، توجیه راه زیبایی عقل و فکر را مسدود و راه وهم و خیال را باز می کند.
-
تنبلی ذهنی و عدم تمرکز
-
اضطراب: جریان فکر را به یک نقطه ی ثابت می دوزد و از حرکت باز می دارد.
-
تحقیر: تحقیر باعث میشود جرات و جسارت برای خلاقیت از کودک سلب شود و شخصیت کودک بر اثر این تحقیر از بین می رود.
چگونگی ارتباط کودکان با بزرگترهایشان، امکاناتی که در اختیار دارند و فعالیتهایی که انجام میدهند، روی توسعهی خلاقیتشان اثر بسزایی دارد. مدارس یا خانوادههایی که به کودکان اجازه میدهند بدون ترس تفکرات خود را بیان کنند، با دیگران مخالفت کنند و به درک روابط دنیا بپردازند، امکان خلاقیت بیشتری را به آنها میدهند.